Katar'ın Dünya Kupası'na yaptığı ev sahipliği!
Katar'ın Dünya Kupası'na yaptığı ev sahipliği!
20 Kasım'dan 18 Aralık'a kadar Katar, Arap dünyasında bu büyüklükteki ilk yarışma olan FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapıyor. Son zamanlarda, bu bölge bir bütün olarak bu seviyedeki olaylar için şanslıydı: 2021'de BAE, dünya sergisi Expo'ya ev sahipliği yaptı, son zamanlarda Arap dünyası için ilk BM iklim konferansı Mısır'da sona erdi ve şimdi de Dünya Kupası.
Katar Maliye Bakanlığı'na göre, ülke şampiyonayı organize etmek için yaklaşık 200 milyar dolar harcadı – bu meblağ daha önce hiç olmadığı kadar fazla. Bloomberg tahminlerine göre bu miktar daha da yüksek - yaklaşık 300 milyar dolar Ülkede sıfırdan yedi stadyum inşa edildi, bir metro inşa edildi, yaklaşık 100 otel, 1300 km yol ve hatta arenalardan birinin yanında küçük bir şehir. Havaalanı binası ve liman da önemli ölçüde genişletildi. Turnuva, Orta Doğu'da düzenlenen ilk Dünya Kupası ve birçok yönden daha geniş bölgenin spor dünyasındaki büyük hırslarının doruk noktası. Katar ve zengin komşuları büyük Avrupa futbol kulüplerine milyarlarca dolar aktardı, bölge gelecek yıl dört Formula 1 yarışına ev sahipliği yapacak ve Suudi destekli LIV turu profesyonel golfe hâkim olmayı hedefliyor.
Katar'ın bu kadar önemli miktarda para harcamaya istekli olması kesinlikle geniş kapsamlı. Birincisi, şampiyonluk ülkenin ekonomik büyümesine önemli ölçüde katkıda bulunuyor. Zaten altyapının gelişimi için bir katalizör haline geldi ve gelecekte emirlik ekonomisinin çeşitlendirilmesi için ana itici güç olacak. 2008'de Katar, ana hedefi ekonominin çeşitlendirilmesi ilan edilen Vizyon 2030 adlı uzun vadeli bir kalkınma stratejisi yayınladı. Gerçekten de 2022 Dünya Kupası, gelecekteki turist akışını önemli ölçüde artıracak ve eğlence ve spor endüstrisinin gelişimini teşvik edecektir. Tahminlere göre spor etkinlikleri genel olarak bu yılın dördüncü çeyreğinde Körfez ülkelerinin turizm sektöründe yüzde 30'luk bir artış sağlayacak.
Ayrıca Katar, futbolu kullanarak Ortadoğu'nun spor başkenti olmayı hedefliyor. Geçmişte, diğer Körfez ülkeleriyle birlikte Katar, Batılı spor kulüplerine ve liglerine yatırım yaptı: Emirlik havayolları Emirates ve Etihad Airways, İngiliz futbol kulüpleri Arsenal ve Manchester City'ye sponsor olurken, Suudi Arabistan New Castle United'a yatırım yaptı. Şimdi, tüm bu ülkeler kaynakları kendi spor endüstrilerini geliştirmek için yönlendiriyor: Kısa bir süre önce, devlet fonu KSA PIF'e ait şirketler, Suudi futbol kulüpleri ve şampiyonaları ile toplam 2,3 milyar dolarlık sponsorluk sözleşmeleri imzaladı. Pek çok ilkin yaşandığı bir turnuva olan Katar 2022, başından beri tartışmalara eşlik ediyor. Katar'ın kadınların ve LGBTQ kişilerin haklarını sınırlayan politikalar ve göçmen işçilere muamelesi konusundaki siciline ilişkin endişeleri var. Hükümetin karbon nötr bir Dünya Kupası'na ev sahipliği yapma iddiası itibarını yitirdi. Geleneksel yaz saat diliminden uzaklaşmanın getirdiği aksamaya ek olarak, programda son dakika değişikliği yaşandı.
Danışmanlık şirketi PwC, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da spor endüstrisinin büyüme potansiyelinin yıllık %8,7 olduğunu tahmin ediyor. Arap dünyasında hızla popülerlik kazanan futbol, Avrupa'da olduğu gibi bölgede de kazançlı bir sektör haline gelme potansiyeline sahip. Katar, 2012 yılında spor televizyon kanalı beIN'in hizmete girmesiyle sektörün hızlı büyümesinden dolayı ana faydalanıcı olmayı hedefliyor. Son yıllarda, önde gelen Batı şampiyonalarını yayınlama haklarını aktif olarak satın alıyor ve giderek artan bir izleyici kitlesini kendine çekiyor: Kanal tarafından yayınlanan UEFA Avrupa Ligi finali 87,8 milyon kişi tarafından izlendi.
Bölgenin futbol başkenti statüsü de ülke için yeni bir imaj oluşturacaktır. Uzun bir süre BAE, Batı ve Arap medeniyeti arasında bir kültürel köprü olarak kabul edildi. Gerçekten de burası en Avrupalılaşmış Arap ülkesi - dünyanın her yerinden turistler ve iş adamları için çekim merkezi. Ancak Katar komşularını sıkıştırmaya çalışıyor: Futbol bir Batı sporu ve tarihte ilk kez Orta Doğu'da Dünya Kupası'na ev sahipliği yaparak Katar, Batı için "kendisini" kültürler arasında bir bağlantı halkası olmaya çalışan ülkeler arasında görmek istiyor veya göstermek istiyor. Eğer BAE, endüstriyel ve bilimsel başarılar gösteren bir dünya sergisi düzenlerse, o zaman Katar, tüm dünyanın spor ve kültürel birliğini gösteren Dünya Kupası'na ev sahipliğini başarıyla yaptığını işaret edecektir.
1,6 milyon nüfusa sahip küçük bir ülke olan Katar için 2022 Dünya Kupası, tüm gezegene kendinizi ve olumlu yönlerinizi anlatmanın mükemmel bir yolu. Katar da uzun yıllardır olumlu bir imaj yaratmak için çalışıyor. Bu amaçla, 1996 yılında ülkede El Cezire medya holdingi kuruldu - 2006'dan beri İngilizce yayın yapan ilk pan-Arap uydu TV kanalı bulunuyor. Katar ayrıca, özellikle 2017-2021 ablukası sırasında belirgin olan düşmanca bir ortamla mücadele eden müreffeh bir ülke imajını yaratan materyalleri yayınlayan The New Arab, Middle East Eye, Middle East Monitor gibi birçok basılı ve çevrimiçi medyaya sahiptir. Suudi Arabistan, BAE, Bahreyn ve Mısır emirlikle bağlarını kopardığında. Türkiye’nin gelişen ve tüm dünya tarafından yakından takip edilen “yerli ve milli” silah ve savunma sanayisi de Katar’ın gündeminde yer almaktaydı. Türkiye Cumhuriyeti ile Katar Devleti arasında imzalanan anlaşmayla hem askeri eğitim hususlarında hem de savunma sanayiine yönelik alım-satımın yapılmasının yanı sıra Katar topraklarında Türk birliklerinin konuşlandırılmak marifetiyle ikili iş birliği kararı da alınmıştır. İki ülke arasında özellikle içeriği gizli olarak tutulan “Altay Tankı” ve “BMC üretimi olan OBÜS’ler” gibi ağır silah ve sanayii konularındaki alım satım işlemleri de devam etmektedir. Bu iki yönlü alım satım da bir taraf için finansman bulma ve pazar oluşturma sağlanırken diğer taraf için de iyi bir müttefikle uzun sureli bağ oluşturulurken Batı’nın hileli alışverişinden kaynaklı sorunların da önüne geçildiği görülmektedir.
Qatar Airways, Qatar markasını tanıtmak için de çalışıyor. Sağlanan yüksek hizmet seviyesiyle tanınır: 2010-2022 döneminde, Skytrax danışmanlık şirketinin prestijli derecelendirmesine göre taşıyıcı yedi kez dünyanın en iyi havayolu ilan edildi. Doha'da bulunan Hamad Havalimanı da uluslararası zirvelerde üst sıralarda yer alıyor.
Ancak yüz milyarlarca dolarlık yatırımlar karşılığını vermeyebilir. Şampiyonadan kaynaklanan itibar kayıpları, faydaları neredeyse aşabilir. Hazırlık aşamasında birden fazla kez Katar'ın turnuva hakkını elinden almaya çalıştılar. Basra Körfezi'ndeki Arap monarşileri, işverenlere ülke nüfusunun %90'ını oluşturan yabancı işçilerin hayatları üzerinde tam kontrol sağlayan katı iş kanunlarıyla tanınırlar. Örgütü ve insan hakları kuruluşları, Katar'daki şantiyelerdeki zorlu koşullara ve çok sayıda güvenlik ihlaline defalarca dikkat çekti. Rapor, Katar'ın işçi ölümlerini yetersiz bir şekilde araştırdığını ve raporladığını söyledi ve "işle ilgili olabilecek ancak şu anda bu şekilde sınıflandırılmayan yaralanma ve ölümleri araştırmak için daha fazla çaba ile daha kaliteli ve daha doğru veri toplama" çağrısında bulundu. Emirlik hükümetine göre, 2014'ten 2020'ye kadar stadyum inşaatı sırasında 37 işçi öldü. Bununla birlikte, Katar'daki yabancı büyükelçiliklerden alınan verilere dayanan medya tahminlerine göre, 2010'dan bu yana ülkedeki tüm şantiyelerde 6,5 bin yabancı işçi öldü - ve bunların çoğu tam olarak şampiyonaya hazırlık aşamasında gerçekleştirildi.
Aynı zamanda uzmanlar, Katar tarafından inşa edilen stadyumların kalitesinden şüphe duyuyorlardı: Şampiyona başvurusu, başvuru sırasında henüz mevcut olmayan soğutma teknolojisinden bahsediyorlardı. Katar makamlarının inşaatta kullanılan malzemelerin çevre dostu olduğu yönündeki açıklamaları da sorgulandı. Spor sahalarının konumu da eleştirilere neden oldu - FIFA kurallarına göre 12 farklı şehirde bulunmaları gerekiyor, ancak Katar için bir istisna yaptılar çünkü aslında tam teşekküllü tek bir şehir vardı – o da başkent Doha.
Emirlik, itibarını karalama girişimlerine karşı koymaya çalıştı, ancak bu ona neredeyse daha fazla zarar verdi: medya, Katar liderliğinin eski bir CIA görevlisi tarafından yönetilen bir şirket olan Global Risk Advisors'a 387 milyon dolara kadar ödeme yaptığını öğrendi. Katar, eski CIA görevlilerinin yardımıyla FIFA yetkililerine karşı geniş çaplı ve uzun süredir devam eden bir istihbarat operasyonu düzenledi. İsviçre önemli bir harekât sahasıydı. Katar hükümetinin en üst kademeleri işin içindeydiler. Belgeler, Peter Hargitay'ın Katar hükümeti için çalışan gizli bir casus ağının hedefi olduğunu gösteriyor. Son derece gizli bir Global Risk Advisors planlama belgesi, bilgisayar korsanlığı vakasında muhtemelen ne olduğunu ortaya koyuyordu. Planlama belgesi “neyi başarmalıyız” başlığı altında şöyle diyor: “[... Frank Lowy'nin rolünü ve etkisini etkisiz hale getirmek için 9 aylık plan”. Ayrıca Lowy'nin zor bir hedef olduğundan da bahsediyor. Zenginliği ve ağı, ona karşı istihbarat alanında önemli araçlara erişim sağladı. Herhangi bir terslik olması durumunda, Global Risk Advisors görevlileri için bu risk yüksek kabul edildi. Belgede ayrıca "Son tarih, kaba kuvvet saldırısı gerektirir." Belgede ayrıca Peter Hargitay'ın bir resmi de yer alıyor. Şampiyonanın Katar'da düzenlenmesine karşı çıkan FIFA yürütme kurulu üyelerinin gözetimi de yapılmıştı.
Son olarak, ülkenin itibarına en ciddi darbe, 2020 yılında, Ortadoğu monarşisinin FIFA'dan nasıl olumlu bir karar aldığı tam olarak anlaşıldığında geldi. Daha sonra eski FIFA Başkanı Josep Blatter, organizasyonunun yürütme kurulu üyelerinin başlangıçta ABD Şampiyonası'na ev sahipliği yapma hakkını vermeyi planladıklarını ancak Fransız UEFA başkanı Michel Platini ve komitedeki destekçilerinin oyları sayesinde sonunda Katar'ın turnuvaya ev sahipliği yapma hakkını kazandığını söyledi. Bu, Platini ile yakın bağları olan Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ile yapılan anlaşmaların sonucuydu. Orta Doğu monarşisi, bir futbol şampiyonası düzenleme hakkı karşılığında Fransa'dan ve PSG futbol kulübünden yaklaşık 15 milyar dolar değerinde savaş uçağı satın aldı.
Şimdi çok şey Katar'ın şampiyonayı organize etmede ne kadar başarılı olduğuna bağlı: ciddi lojistik sorunlar olup olmayacağı, nüfusu bir ayda üçte bir oranında artan bir ülkede tüm taraftarların rahatça konaklayıp konaklayamayacağı ve stadyumların nasıl olacağı. 40°C sıcaklıkta performans sergileyecek. Kuşkusuz, bu Dünya Kupası, hem onu düzenlemenin maliyeti hem de onu çevreleyen tartışmaların sayısı açısından tarihin en unutulmazı olacak.
26 Kasım 2022 Luxemburg. ( uemityazicioglu "at" hotmail.de )
Teilen
Druckversion 