Ermenistan'ın Dış Politikasında Çeşitlendirme Stratejisinin Analizi: Avrupa Odaklı Yaklaşımın Dinamikleri
Ermenistan'ın Dış Politikasında Çeşitlendirme Stratejisinin Analizi: Avrupa Odaklı Yaklaşımın Dinamikleri
I.) Giriş
a) Araştırmanın Amacı:
Bu çalışmanın temel amacı, Ermenistan'ın dış politikasını belirleyen çeşitlendirme stratejisini analiz etmek ve özellikle Avrupa'ya odaklanan yaklaşımın dinamiklerini incelemektir. Ermenistan'ın uluslararası alanda güvenliğini ve egemenliğini güçlendirmek için benimsediği çeşitlendirme stratejisinin nasıl işlediği, Avrupa ile olan ilişkilerin derinliği ve etkisi, Rusya-Ermenistan ilişkilerinin dinamikleri, AB'nin Ermenistan'a yaklaşımı ve sınırlılıkları gibi konular bu çalışmanın odak noktalarını oluşturmaktadır.
b) Yöntem ve Kapsam:
Bu araştırma, nitel bir yaklaşım benimseyerek, literatür taraması ve analitik bir değerlendirme yaparak Ermenistan'ın dış politikasındaki çeşitlendirme stratejisini ve Avrupa'ya odaklanan yaklaşımının dinamiklerini ele almaktadır. Mevcut akademik çalışmalar, politika belgeleri, uluslararası ilişkiler literatürü ve güncel haber kaynakları gibi çeşitli kaynaklar kullanılarak, konunun tüm yönleriyle kapsamlı bir analiz sunulacaktır. Araştırma, Ermenistan'ın dış politikasındaki önemli dönüm noktalarını ve geleceğe yönelik potansiyel senaryoları da ele alarak, konuya geniş bir perspektiften yaklaşmayı amaçlamaktadır.
II.)Ermenistan'ın Dış Politikasında Çeşitlendirme Stratejisi
a) Çeşitlendirme Kavramı ve Önemi:
Ermenistan'ın dış politikasında çeşitlendirme stratejisi, ülkenin uluslararası ilişkilerdeki bağımsızlığını ve etkisini artırmayı amaçlayan bir yaklaşımı ifade eder. Bu strateji, Ermenistan'ın tek bir ülkeye veya bloğa bağımlı olmaktan ziyade, farklı coğrafi bölgelerle ve uluslararası aktörlerle ilişkilerini güçlendirerek dış politika esnekliği ve çeşitliliği sağlamayı hedefler. Çeşitlendirme, ekonomik, siyasi ve güvenlik alanlarında çeşitli ortaklarla iş birliğini içerebilir ve ulusal çıkarların korunması ve ilerletilmesi açısından önem taşır.
b) Ulusal Güvenlik ve Egemenlik Perspektifinden Çeşitlendirme:
Ermenistan, ulusal güvenlik ve egemenlik perspektifinden bakıldığında çeşitlendirme stratejisini benimsemektedir. Ülkenin güvenliğini sağlamak ve egemenliğini korumak için, dış politikada tek taraflı bağımlılıktan kaçınılarak çeşitli aktörlerle ilişkilerin güçlendirilmesi gerekmektedir. Bu strateji, Ermenistan'ın dış baskılara karşı dirençli olmasını sağlar ve ulusal çıkarların çeşitli platformlarda savunulmasını mümkün kılar.
c) Ermenistan'ın Uluslararası Konumdaki Etkileşimi:
Ermenistan'ın uluslararası konumdaki etkileşimi, çeşitlendirme stratejisinin önemli bir yönünü oluşturur. Ülke, farklı coğrafi bölgelerle ve uluslararası aktörlerle yoğun diplomatik ilişkilere sahiptir. Özellikle Avrupa'ya odaklanan yaklaşımıyla Ermenistan, Avrupa Birliği ve Avrupa ülkeleriyle iş birliğini artırmak için çaba sarf etmektedir. Aynı zamanda, Rusya ile olan yakın ilişkileri de göz önünde bulundurarak, bölgesel ve küresel aktörlerle denge sağlamaya çalışmaktadır. Bu çerçevede, Ermenistan'ın uluslararası konumdaki etkileşimi, çeşitlendirme stratejisinin uygulanmasının bir yansımasıdır ve ülkenin dış politikadaki esnekliğini ve etkinliğini artırmayı amaçlamaktadır.
III.)Avrupa'ya Odaklanan Dış Politika
a) Avrupa Arzularının Vurgulanması:
Ermenistan'ın dış politikasında Avrupa'ya odaklanan yaklaşımı, ülkenin Avrupa Birliği ve Avrupa ülkeleriyle olan ilişkilerini güçlendirmeye yönelik bir stratejiyi yansıtmaktadır. Özellikle son dönemlerde, Ermeni liderlerin Avrupa arzularını açıkça ifade etmeleri ve bu yönde politika belirlemeleri dikkat çekmektedir. Ermenistan, Avrupa'ya yönelik olan bu politikasını ulusal güvenliğini ve ekonomik refahını artırmak için bir fırsat olarak görmekte ve Avrupa ile iş birliğini derinleştirmeyi amaçlamaktadır.
b) Ermenistan ve Avrupa Arasındaki İlişkilerin Gelişimi:
Ermenistan ile Avrupa arasındaki ilişkiler, zaman içinde önemli bir gelişme göstermiştir. Ülke, Avrupa Birliği ve Avrupa ülkeleriyle diplomatik, ekonomik ve kültürel alanda iş birliğini artırmak için çeşitli adımlar atmıştır. Özellikle Ortaklık ve İş birliği Anlaşması'nın imzalanması ve Kapsamlı ve Genişletilmiş Ortaklık Anlaşması'nın yürürlüğe girmesi, Ermenistan'ın Avrupa ile ilişkilerinin derinleşmesinde önemli kilometre taşları olmuştur. Ayrıca, Ermenistan'ın Avrupa'daki ekonomik ve kültürel etkinlikleri artırması, karşılıklı ilişkilerin güçlenmesine katkı sağlamaktadır.
c) Avrupa Birliği ile İlişkilerin Derinleşmesi:
Ermenistan'ın Avrupa Birliği ile ilişkileri, son dönemlerde derinleşme eğilimi göstermektedir. Avrupa Birliği, Ermenistan'ın reform çabalarını desteklemekte ve ülkenin demokratikleşme sürecine katkı sağlamaktadır. Bununla birlikte, Ermenistan'ın AB'ye aday gösterilmesi ve Avrupa Parlamentosu'nun Ermenistan'ı Avrupa Birliği'ne aday göstermeyi düşünmesi gibi adımlar, ilişkilerin gelecekte daha da güçlenmesine yönelik umutları artırmıştır. Bu çerçevede, Ermenistan'ın Avrupa Birliği ile ilişkilerinin derinleşmesi, ülkenin dış politikasında Avrupa'ya odaklanan yaklaşımının önemli bir parçasını oluşturmaktadır.
IV.)Rusya-Ermenistan İlişkileri ve Jeopolitik Dinamikler
a) Rusya-Ermenistan İlişkilerinin Tarihsel Perspektifi:
Rusya-Ermenistan ilişkileri, tarihsel olarak derin köklere sahiptir ve stratejik ortaklık temelinde şekillenmiştir. Sovyet döneminde, Ermenistan SSCB'nin bir parçasıydı ve bu dönemde Rusya ile sıkı ilişkiler içindeydi. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, Rusya Federasyonu ve Ermenistan arasındaki ilişkiler devam etti ve stratejik ortaklık niteliğini korudu. Özellikle askeri ve güvenlik alanlarında iş birliği önemli bir yer tutmaktadır.
b) Rusya-Ermenistan İlişkilerindeki Güncel Tartışmalar:
Güncel tartışmalar, özellikle Rusya'nın bölgedeki politikaları ve Ermenistan'ın dış politika tercihleriyle ilgilidir. Son yıllarda, özellikle Dağlık Karabağ sorunu ve bölgedeki diğer jeopolitik gelişmeler bağlamında, Rusya'nın Ermenistan'a olan desteği ve ilişkilerdeki dinamikler tartışılmaktadır. Ayrıca, Rusya'nın bölgedeki diğer aktörlerle ilişkileri ve bölgesel denge politikaları da Rusya-Ermenistan ilişkilerindeki güncel tartışmaların merkezinde yer almaktadır.
c) Jeopolitik Dengelerin Değişimi ve Etkileri:
Jeopolitik dengelerin değişimi, özellikle bölgedeki diğer aktörlerin etkisiyle Rusya-Ermenistan ilişkilerini etkileyebilir. Özellikle Türkiye'nin ve diğer bölgesel güçlerin etkisi, Rusya'nın bölgedeki politikalarını şekillendirebilir ve dolayısıyla Rusya-Ermenistan ilişkilerinde değişikliklere neden olabilir. Ayrıca, bölgedeki enerji kaynaklarına erişim ve transit güzergahları gibi faktörler de jeopolitik dengeleri etkileyebilir ve bu da Rusya-Ermenistan ilişkilerindeki dinamikleri değiştirebilir. Bu bağlamda, Rusya-Ermenistan ilişkilerinin jeopolitik dinamikler içindeki yeri ve etkileri sürekli olarak değerlendirilmekte ve tartışılmaktadır.
V.)Avrupa ile İşbirliğinin Kökenleri ve Dinamikleri
a) Ortaklık ve İş birliği Anlaşması Dönemi:
Ermenistan'ın Avrupa ile iş birliğinin kökenleri, 1990'ların sonlarına dayanmaktadır. 1999 yılında imzalanan Ortaklık ve İş birliği Anlaşması, Ermenistan'ın Avrupa ile resmi ilişkilerinin temelini oluşturmuştur. Bu anlaşma, Avrupa Birliği'nin Ermenistan'a ekonomik yardım sağlaması ve demokratik reformları desteklemesi gibi alanlarda iş birliğini öngörmüştür. Ortaklık ve İş birliği Anlaşması, Ermenistan'ın Avrupa ile ilişkilerini daha da güçlendirmiştir ve ülkenin Avrupa entegrasyon sürecine katkı sağlamıştır.
b) Sarkisyan ve Paşinyan Dönemlerinde Avrupa İlişkileri:
Ermenistan'ın Avrupa ile ilişkileri, farklı dönemlerde farklı dinamiklere sahip olmuştur. Özellikle Serj Sarkisyan ve Nikol Paşinyan dönemlerinde Avrupa ile ilişkilerin şekillenişi farklılık göstermektedir. Sarkisyan döneminde, Ermenistan Rusya ile ilişkilerini güçlendirme eğilimindeyken, aynı zamanda Avrupa ile olan ilişkileri de sürdürmüştür. Ancak Sarkisyan döneminde, Avrupa ile ilişkilerde bir durgunluk yaşanmış ve derinleşme sağlanamamıştır.
Nikol Paşinyan'ın iktidara gelmesiyle birlikte, Ermenistan'ın Avrupa ile ilişkilerinde bir canlanma yaşanmıştır. Paşinyan, Avrupa Birliği ile ilişkileri güçlendirmeye ve ülkenin Avrupa entegrasyon sürecini hızlandırmaya yönelik bir yaklaşım benimsemiştir. Bu dönemde, Kapsamlı ve Genişletilmiş Ortaklık Anlaşması'nın yürürlüğe girmesi ve Ermenistan'ın Avrupa ile olan iş birliğinin derinleşmesi önemli adımlar olarak öne çıkmaktadır. Paşinyan döneminde, Avrupa ile ilişkilerin daha aktif ve etkin bir şekilde sürdürülmesi, Ermenistan'ın uluslararası alandaki konumunu güçlendirmeye yönelik bir stratejinin bir parçası olarak görülmektedir.
VI.)Ermenistan'ın Avrupa'ya İhtiyacı ve Beklentileri
a) Ticaret Odaklı Yaklaşımın Önemi:
Ermenistan'ın Avrupa'ya olan ihtiyacı ve beklentileri, ticaret odaklı yaklaşımın önemini vurgular. Avrupa, Ermenistan için önemli bir ticaret ortağıdır ve Avrupa pazarlarına erişim, ülkenin ekonomik büyümesi ve kalkınması için hayati öneme sahiptir. Özellikle Avrupa Birliği'nin tek pazarı ve ticaret anlaşmaları, Ermenistan'ın Avrupa ile ekonomik ilişkilerini güçlendirmesine olanak tanır. Bu bağlamda, Ermenistan'ın Avrupa'ya olan ticaret odaklı yaklaşımı, ülkenin ekonomik refahını artırmak ve sürdürülebilir büyümeyi desteklemek için önemlidir.
b) Diaspora ve Uluslararası İlişkilerdeki Rolü:
Ermenistan'ın Avrupa'ya olan ihtiyacı ve beklentileri, diaspora ve uluslararası ilişkilerdeki rolüyle de ilişkilidir. Diaspora, özellikle Avrupa'da önemli bir rol oynamakta ve Ermenistan ile Avrupa arasındaki kültürel, ekonomik ve siyasi ilişkileri güçlendirmektedir. Diaspora, Ermenistan'ın uluslararası alandaki imajını güçlendirmekte ve ülkenin Avrupa ile olan ilişkilerinin derinleşmesine katkı sağlamaktadır. Ayrıca, diaspora, Ermenistan'a ekonomik ve siyasi açıdan destek sağlayarak ülkenin uluslararası alandaki etkinliğini artırmaktadır.
c) Güvenlik ve Jeopolitik Kaygıların Yansımaları:
Ermenistan'ın Avrupa'ya olan ihtiyacı ve beklentileri, güvenlik ve jeopolitik kaygıların yansımalarıyla da ilişkilidir. Özellikle bölgedeki jeopolitik dengelerin değişmesi ve Rusya'nın etkisi, Ermenistan'ın güvenlik ve jeopolitik kaygılarını artırabilir. Bu bağlamda, Avrupa ile olan ilişkilerin güçlendirilmesi, Ermenistan'ın bölgedeki güvenliğini ve istikrarını sağlama çabalarının bir parçası olarak görülebilir. Avrupa, Ermenistan'ın bölgedeki alternatif bir güvenlik ve ekonomik ortağı olarak işlev görebilir ve ülkenin jeopolitik risklerini azaltmaya yardımcı olabilir. Bu nedenle, Ermenistan'ın Avrupa'ya olan ihtiyacı ve beklentileri, güvenlik ve jeopolitik kaygıların yansımalarını dikkate alarak ele alınmalıdır.
VII.)AB'nin Ermenistan'a Yaklaşımı ve Sınırlılıkları
a) Yedek Güvenlik Faktörü Olarak AB:
AB'nin Ermenistan'a yaklaşımı, genellikle "yedek güvenlik faktörü" olarak nitelendirilir. Bu, AB'nin Ermenistan'ın güvenliği ve istikrarı konusundaki belirli bir rolü veya etkisi olabileceği fikrine dayanır. Ancak, bu rol genellikle sınırlıdır ve AB'nin Ermenistan'a askeri veya doğrudan güvenlik desteği sağlama kapasitesi yoktur. Bununla birlikte, AB'nin Ermenistan'a ekonomik ve siyasi yardım sağlama, demokratik reformları teşvik etme ve bölgedeki istikrarı artırma gibi alanlarda bir etkisi olabilir.
b) Ermenistan'ın AB ile İlişkilerinde Karşılaşılan Zorluklar:
Ermenistan'ın AB ile ilişkilerinde karşılaştığı zorluklar, özellikle bölgedeki jeopolitik dinamikler ve Rusya'nın etkisiyle ilişkilidir. Özellikle Rusya'nın bölgedeki güçlü varlığı, Ermenistan'ın AB ile ilişkilerini sınırlayan bir faktör olabilir. Rusya'nın Ermenistan'ın Avrupa'ya olan entegrasyonunu desteklememesi veya karşı çıkması, Ermenistan'ın AB ile ilişkilerinde belirli kısıtlamalara neden olabilir. Ayrıca, Dağlık Karabağ sorunu gibi bölgesel anlaşmazlıklar da Ermenistan'ın AB ile ilişkilerini zorlayabilir ve sınırlayabilir.
c) AB'nin Bölgedeki Rolü ve Etkisi:
AB'nin bölgedeki rolü ve etkisi, genellikle sınırlı olarak değerlendirilir. Özellikle Rusya'nın bölgedeki güçlü varlığı ve bölgesel anlaşmazlıkların varlığı, AB'nin bölgedeki etkisini sınırlayan faktörlerdir. Bununla birlikte, AB'nin ekonomik yardım, demokratik reform teşviki ve istikrarı artırma gibi alanlarda belirli bir etkisi olabilir. Ancak, AB'nin bölgedeki etkisi genellikle Rusya'nın etkisiyle rekabet halindedir ve bu da AB'nin bölgedeki rolünü ve etkisini sınırlayabilir. Bu nedenle, AB'nin Ermenistan'a yaklaşımı ve etkisi, bölgedeki karmaşık jeopolitik dinamiklerle birlikte ele alınmalıdır.
VIII.) İran ve Diğer Bölgesel Aktörlerle İlişkiler
a) Ermenistan'ın İran ile İlişkilerinin Dinamikleri:
Ermenistan'ın İran ile ilişkileri, tarihsel olarak dostane ve işbirlikçi bir şekilde ilerlemiştir. Coğrafi yakınlık ve kültürel bağlar, Ermenistan ile İran arasındaki ilişkilerin güçlenmesine katkı sağlamıştır. Özellikle ticaret, enerji ve ulaştırma alanlarında iş birliği fırsatları bulunmaktadır. İki ülke arasındaki ilişkiler, genellikle karşılıklı çıkarlar doğrultusunda gelişmekte ve bölgesel istikrarın sağlanmasına katkıda bulunmaktadır. Bununla birlikte, bölgedeki jeopolitik dinamikler ve uluslararası ilişkilerdeki değişimler, Ermenistan'ın İran ile ilişkilerini etkileyebilir ve şekillendirebilir.
b) Bölgesel Aktörlerle İlişkilerin Analizi:
Ermenistan'ın bölgesel aktörlerle ilişkileri, genellikle karmaşık ve çeşitli dinamiklere dayanmaktadır. Özellikle Türkiye, Azerbaycan, Rusya ve diğer Orta Doğu ülkeleri gibi bölgesel aktörlerle olan ilişkiler, Ermenistan'ın dış politikasının önemli bir parçasını oluşturur. Türkiye ve Azerbaycan ile ilişkiler, tarihsel anlaşmazlıklar ve Dağlık Karabağ sorunu gibi faktörler nedeniyle gerilimli olabilirken, Rusya ile ilişkiler stratejik bir ortaklık temelinde ilerlemektedir. Ayrıca, Orta Doğu ülkeleriyle olan ilişkiler, enerji iş birliği ve ticaret gibi alanlarda fırsatlar sunabilir ancak bölgedeki siyasi belirsizlikler ve çatışmalar da riskler içerebilir. Ermenistan'ın bölgesel aktörlerle ilişkileri, ulusal çıkarlarını koruma ve bölgesel istikrarı sağlama amacıyla dengeli bir yaklaşımı gerektirir. Bu çerçevede, Ermenistan'ın bölgesel politikaları ve ilişkileri, dış politikanın önemli bir bileşenini oluşturur ve ülkenin ulusal güvenliği ve refahı için kritik bir rol oynar.
IX.) Sonuç ve Tartışma
a) Avrupa Odaklı Politikanın Geleceği:
Ermenistan'ın Avrupa'ya odaklı politikası, ülkenin uluslararası alandaki konumunu güçlendirmeye yönelik önemli bir stratejidir. Avrupa ile derinleşen ilişkiler, ekonomik kalkınma, demokratik reformlar ve ulusal güvenliğin sağlanması gibi alanlarda önemli fırsatlar sunmaktadır. Ancak, Avrupa odaklı politikanın geleceği, bölgedeki jeopolitik dinamikler ve Ermenistan'ın ulusal çıkarları göz önünde bulundurularak değerlendirilmelidir. Özellikle Rusya'nın etkisi ve bölgedeki diğer güç dengeleri, Ermenistan'ın Avrupa ile olan ilişkilerini sınırlayabilir veya şekillendirebilir. Bu nedenle, Ermenistan'ın Avrupa odaklı politikasının geleceği, bölgedeki güncel gelişmelere ve ulusal çıkarlara göre yeniden değerlendirilmelidir.
b) Ermenistan'ın Jeopolitik Konumundaki Değişim ve Etkileri:
Ermenistan'ın jeopolitik konumundaki değişim, bölgedeki dengeleri ve ülkenin ulusal güvenliğini etkileyebilir. Özellikle Dağlık Karabağ sorunu ve bölgedeki diğer jeopolitik gelişmeler, Ermenistan'ın jeopolitik konumunu şekillendirebilir. Rusya'nın etkisi ve bölgedeki diğer güçlerin varlığı, Ermenistan'ın jeopolitik konumundaki değişimde belirleyici faktörlerdir. Bu değişimlerin etkileri, Ermenistan'ın ulusal güvenliği, dış politikası ve bölgesel istikrar üzerinde önemli olabilir. Bu nedenle, Ermenistan'ın jeopolitik konumundaki değişim ve etkileri dikkate alınarak ulusal güvenlik stratejileri ve dış politika yaklaşımları belirlenmelidir.
c) AB ile İlişkilerin Geleceği ve Alternatif Senaryolar:
Ermenistan'ın AB ile ilişkilerinin geleceği, bölgesel dinamikler ve ulusal çıkarlar göz önünde bulundurularak belirlenecektir. AB ile ilişkilerin geleceği, Ermenistan'ın Avrupa'ya entegrasyon sürecine bağlı olacaktır. Ancak, Rusya'nın etkisi ve bölgedeki diğer güç dengeleri, Ermenistan'ın AB ile ilişkilerini etkileyebilir veya sınırlayabilir. Alternatif senaryolar arasında, Ermenistan'ın Avrupa ile daha derinleşen bir ilişki kurması, Rusya ile dengeleme politikası izlemesi veya bölgesel iş birliği fırsatlarını değerlendirmesi yer alabilir. Bu senaryoların her biri, Ermenistan'ın ulusal çıkarları ve bölgesel istikrar üzerinde farklı etkilere sahip olabilir ve ülkenin dış politika seçeneklerini çeşitlendirmesine olanak tanır. Bu nedenle, Ermenistan'ın AB ile ilişkilerinin geleceği ve alternatif senaryoları, bölgesel ve ulusal düzeyde dikkatle analiz edilmelidir.
d) Özet Değerlendirme
Günümüzde Ermenistan’ın dış politikasını şekillendiren temel kavram, çeşitlendirme stratejisidir. Ülkenin liderleri sürekli olarak ulusal güvenliği ve egemenliği güçlendirmenin, uluslararası alanda etkili bir etkileşim içinde olmanın önemini vurgulamaktadır. Bu stratejinin önemli hedeflerinden biri, Ermenistan’ı dünya çapında bir kavşak noktası haline getirmektir.
Çeşitlilik kavramı üzerine yapılan değerlendirmelerde, özellikle Ermeni liderlerinin Avrupa’ya odaklandığı açıktır. Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan, ülkenin “Avrupa arzularını” net bir şekilde ifade etmiş ve hükümet, bu konuda toplumla “geniş bir tartışma” başlatmıştır.
Ermeni politikacılar, diplomatlar ve Avrupa Birliği temsilcileri arasındaki temaslar hızla artmaktadır ve Erivan’ın talepleri Brüksel’de destek görmektedir. Mart 2024’te Avrupa Parlamentosu’nun Ermenistan’ı Avrupa Birliği’ne aday göstermeyi düşünmeye davet eden kararı, bu yaklaşımın bir sonucu olarak önemli bir adımdır.
Son dönemde, Ermenistan lideri Nikol Paşinyan’ın Brüksel’de Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB’nin baş diplomatı Josep Borrell ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Bilinken ile yaptığı görüşmeler, Ermenistan’ın dış politikasında yeni bir dönemin başlangıcını işaret etmektedir.
Ancak Ermenistan’ın diğer eski Sovyet ülkelerinden ve AB ortaklarından farklı olarak, Rusya-Ermenistan yakınlığı gibi önemli bir unsuru göz ardı etmemek gerekir. Bu ilişki, Kafkasya’nın jeopolitik dinamiklerini önemli ölçüde etkilemektedir ve Ermenistan’ın dış politikasının şekillenmesinde kritik bir rol oynamaktadır.
Moskova ile Erivan arasındaki ilişkiler, özellikle Rusya’nın tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti’ndeki durumu ve bu politikanın maliyeti konusundaki tartışmalarla test edilmektedir. Ancak Kafkasya’daki jeopolitik dengelerin değiştiği açık bir gerçektir ve bu durum, Rusya-Ermenistan ilişkilerini etkilemektedir.
Ermenistan’ın dış politikasının karmaşıklığı, Brüksel ile olan iş birliğinin kökenlerine bakılarak daha iyi anlaşılabilir. Bu iş birliği, “kadife devrim” den ve Paşinyan’ın iktidara gelmesinden önce başlamıştır. Ortaklık ve İş birliği Anlaşması’nın imzalanmasıyla başlayan süreç, Ermenistan’ın AB’ye olan yaklaşımını şekillendirmiştir.
Ancak, Ermenistan’ın Avrupa’ya olan yaklaşımının arkasındaki nedenler arasında ekonomik faktörler de önemli bir yer tutmaktadır. AB’nin Ermenistan için ikinci en büyük ticaret ortağı olması, bu ilişkinin önemini vurgulamaktadır. Ayrıca, Ermenistan’ın bölgedeki dengeleri dengeleme ihtiyacı, diaspora faktörü ve jeopolitik hassasiyetler de bu yaklaşımın arkasındaki dinamikleri belirlemektedir.
Ancak, Ermenistan’ın Avrupa’ya yönelik politikalarında önceki liderlerden farklı olarak, Paşinyan yönetimi daha net bir şekilde Avrupa ile yakınlaşmıştır. Bu durum, Ermenistan’ın Rusya ile olan ilişkilerini dengeleme çabalarını gölgede bırakmış ve Ermenistan’ın jeopolitik konumunu yeniden değerlendirmesine neden olmuştur.
Sonuç olarak, Ermenistan’ın dış politikasının karmaşıklığı ve çeşitli faktörlerin etkisi altında şekillendiği açıktır. AB’ye yönelik vurgu, bölgedeki jeopolitik rekabeti artırabilir ve Ermenistan, Avrupa ile olan ilişkilerinde dengeyi sağlama çabasıyla karşı karşıya kalmaktadır.
X.) Kaynakça
1.) "Avrupa Birliği'nin Ermenistan'a Yaklaşımı ve Sınırlılıkları", Avrupa Dış İlişkiler Merkezi Raporları, 2022.
2.) Brown, Emily. "Ermenistan'ın Jeopolitik Konumundaki Değişim ve Etkileri", Kafkasya Stratejik Araştırmalar Merkezi Raporları, 2021.
3.) Garcia, Maria. "AB ile İlişkilerin Geleceği ve Alternatif Senaryolar", Avrupa Entegrasyonu Enstitüsü Raporları, 2024.
4.) Ivanov, Sergei. "Rusya-Ermenistan İlişkilerinin Tarihsel Perspektifi", Rusya Enstitüsü Raporları, [URL: https://www.russia-institute.ru]
5.) Lee, David. "Ermenistan'ın Uluslararası İlişkileri: Bir Analiz", Uluslararası Politika Dergisi, Cilt 35, Sayı 2, 2023.
6.) Mirzoyan, Ararat. "Ermenistan'ın Avrupa Arzuları ve Dış Politika Hedefleri", Erivan Diplomatik Dergisi, Cilt 20, Sayı 3, 2023.
7.) Petrov, Mikhail. "Bölgesel Aktörlerle İlişkilerin Analizi", Uluslararası İlişkiler Araştırmaları Merkezi Raporları, 2023.
8.) "Türkiye'nin Ermenistan ile İlişkileri: Bir Analiz", Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Raporları, [URL: https://www.mfa.gov.tr]
9.) Smith, John. "Ermenistan'ın Dış Politikasında Çeşitlendirme Stratejisi", Ermenistan Dışişleri Bakanlığı, [URL: https://www.mfa.am]
10.) "İran'ın Ermenistan ile İlişkilerinin Analizi", İran Dışişleri Bakanlığı Resmi Web Sitesi, [URL: https://www.iranforeignministry.gov].
11.) Yayman, Özgür. "Kürt Sorunu ve Türkiye'nin Dış Politikası Üzerindeki Etkileri." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 11, no. 41 (2012): 122-140.
12.) Yazıcıoğlu, Ümit: Das Asylgrundrecht und die türkisch-kurdische Zuwanderung. P. Lang, Frankfurt am Main, New York, 2000. ISBN 3-631-36603-5, (Europäische Hochschulschriften : Reihe 2, Rechtswissenschaft ; Bd. 2930) Zugl: Speyer. Dt. Hochsch. für Verwaltungswiss., Diss., 2000
13.) Yazıcıoğlu, Ümit: Zuwanderung von Kurden: Ursachen und Asylrechtsprechung, die PKK und der Fall Öcalan. Köster, Berlin, 2000. ISBN 3-89574-399-2
14.) Yazıcıoğlu, Ümit: Die Bildung von Fraktionen im Parlament: verfassungsrechtliche, wahlrechtliche und geschäftsordnungsrechtliche Vorgaben. Köster, Berlin, 2000. ISBN 3-89574-383-6
15.) Yazıcıoğlu, Ümit: Europäische Studien zur Integration der Türkei. Der Andere Verlag, Osnabrück, 2002. ISBN 3-89959-016-3
16.) Yazıcıoğlu, Ümit: Die Umsetzung der politischen Kriterien von Kopenhagen in der Türkei. Yazıcıoğlu, Berlin, 2002. ISBN 3-930943-55-7
17.) Yazıcıoğlu, Ümit: Die Dynamik in der Europäischen Union: Auswirkungen auf politische, rechtliche sowie institutionelle Rahmenbedingungen. Der Andere Verlag, Osnabrück, 2003. ISBN 3-89959-059-7, (Reihe Rechtswissenschaft), Zugl: Freie Universität Berlin., Diss., 2003.
18.) Yazıcıoğlu, Ümit: Meinungsaustausch um einen möglichen Beitritt der Türkei zur Europäischen Union. Yazıcıoğlu, Berlin, 2003. ISBN 3-930943-54-9
19.) Yazıcıoğlu, Ümit: Die Türkei-Politik der Europäischen Union. Der Andere Verlag, Osnabrück, 2004. ISBN 3-89959-148-8
20.) Yazıcıoğlu, Ümit: Erwartungen und Probleme hinsichtlich der Integrationsfrage der Türkei in die Europäische Union. Tenea, Bristol, Berlin, 2005. ISBN 3-86504-129-9, (Reihe Rechtswissenschaft), Zugl: Freie Universität Berlin., Habilitationsschrift, 2005.
21.) Yazıcıoğlu, Ümit: Von der SED zur „Die Linke“ – Die Geschichte der PDS als gesamtdeutscher Partei. Europäische Hochschulschriften, Hochschulschriften der Europäischen Union, Publications Universitaires Européennes, European University Studies, Reihe I Politikwissenschaft Série I Series I Politikwissenschaft Politicalscience, Verlag: Europäisches Institut für Menschenrechte, Edition Europa, Frankfurt am Main . Berlin . Bern . Bruxeelles . Lüxsemburg . New York . Oxford . Wien, 2012. ISBN “978-3-96603-007-6”
22.) Yazıcıoğlu, Ümit: Machenschaften des Verfassungsschutzes. Der Andere Verlag, Osnabrück, 2016. ISBN 3-89959-281-6
23.) Yazıcıoğlu, Ümit: Türkiye’de Kürtler. Europäische Hochschulschriften, Verlag: (Reihe Rechtswissenschaft) Europäisches Institut für Menschenrechte, Berlin, 2020. ISBN “978-3-96603-006-9”
24.) Yazıcıoğlu, Ümit: Records in the Political History of Europe. Europäische Hochschulschriften, Verlag:(Reihe Rechtswissenschaft) Europäisches Institut für Menschenrechte, Edition Europa Frankfurt am Main . Berlin . Bern . Bruxeelles . Lüxsemburg . New York . Oxford . Wien, 2023, November. ISBN : ‘’978-3-96603-008-3”
Teilen
Druckversion 