Amerikalılar Kore'de anıtları severler.
Amerikalılar Kore'de anıtları severler.
Güney Kore’nin bu günkü durumunu şekillendiren en önemli olgunun üzerinde durulması gerekiyor. Uzun yıllar boyunca Kore harbi, Amerikalı tarihçiler ve kamuoyu tarafından çok fazla ilgi görmeyerek “unutulan savaş” olarak adlandırılmıştır. Kore’nin bölünmesi, aslında Yalta konferansında Başkan Roosevelt’in Sovyetlere pasifikte savaşa girmesi için verdiği bir bedeldi.
Anadolu toplumu birçok defa dünya barışını ve güvenliğini sağlamak amacıyla yurt dışında görev yapmıştır, çünkü dünya barışı için savaşmanın, kendi vatan ve milletinin bağımsızlığı için savaşmak kadar önemli olduğunu düşünmüştür. Bu konuda bir ilk olan Kore Savaşı’na Türk kamuoyunun gösterdiği alâka, incelenmeye değer bir konuyu oluşturmaktadır.
Kore Savaşı ‘nın suçlusunun kim olduğu biçiminde ortaya atılan soru da bugüne kadar açık seçik bir şekilde cevaplandırılmadı; ancak bu konudaki yeni literatür, ‘Kuzey Kore birliklerinin Güney Kore’ye saldırısı’ yönünde hep ileri sürülen açıklamanın yeterli olmadığını, içle siyasal bunalımlarla sarsılan Singman Ri hükümetinin de “komünist bir ihtilal” tehlikesi karşısında bulunması nedeniyle savasın çıkmasında payına düşeni yapmış olduğunu kanıtlıyor. Asya Kıtası ve Japonya arasında jeopolitik öneme sahip bir yarımada olan Kore jeopolitik önemi nedeniyle tarihinin ilk dönemlerinden itibaren sık sık komşularının işgaline uğramıştır. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Kore, 38. paralelle ikiye ayrılmıştır. 38. paralelin kuzeyini Sovyet Rusya, güneyini ise Amerika Birleşik Devletleri işgal etmişti.
Kore’nin ikiye bölünmesiyle Kore sorunu ortaya çıkmıştır. Kuzey Kore’nin 25 Haziran 1950’de Güney Kore’ye saldırmasıyla Kore Savaşı başladı. Bunun üzerine Birleşmiş Milletler, barışı korumak üzere bir karar aldı. Birleşmiş Milletler barışı yeniden sağlamak için üye devletlerden Güney Kore’ye yardım etmesini istedi. Türkiye bu karara uyarak, Kore’ye 5000 kişilik kara kuvveti gönderdi.
Amerikalılar anıtları çok severler.
Daha da önemlisi, dünyanın dört bir yanındaki savaş alanında hayatlarını verenleri anan anıtlardan Washington DC'deki National Mall'da en çok kalabalık çeken üç anıt bulunmaktadır. Düzenli olarak ziyaret ettiğim hareketli anıtlar olan II. Dünya Savaşı, Vietnam Savaşı ve Kore Savaşı Gazileri Anıtıdır. Washington DC'deki Kore Savaş Gazileri Anıtı, 1995 yılında, 1950-1953 yılları arasında Kore Savaşı'nda görev yapan 1.5 milyon Amerikalı erkek ve kadına adanmıştır.
Bu geniş abide, bir Amerikan bayrağına bakan devriye askerini tasvir eden 19 heykelden oluşan bir grup içeriyor. Bir granit duvarın, “Özgürlük Özgür Değil” anlamına gelen bir okumaya sahip, 2.400 isimsiz askerin yüzlerinin bir duvar resmi vardır. Anma Havuzu, öldürülen, yaralanan veya eylemde bulunmayan tüm askerleri onurlandırır. Deniz Piyadeleri, Kore Savaşı'ndan dersler çıkarmak için yoğun bir şekilde çalışıyorlardı. Ancak Amerikalı tarihçiler Kore Savaşı'nı 'unutulmuş bir savaş' olarak nitelendirdiler. Çünkü insanlar bunun hakkında konuşmuyor ve öğrenmek istemiyorlar. Ancak, Kore Savaşı'na 'soylu bir savaş' denmesi gerektiğini düşünüyorum. Çünkü bu, sadakatin asilliğinin bir örneğidir. Kore Savaş Anıtı'nda Kara, Deniz, Hava Kuvvetleri ve Deniz Kuvvetlerinden 19 üye soğuk ve nemli rüzgara karşı ayakta duruyorlar. Yüzleri korku, gurur ve kararlılıkla dolu. Görünüşleri asaletin ne olduğunu anlatıyor. Kore Savaş Anıtı'nın şimdi olduğundan daha iyi olacağını düşünmemiştim, ama yanılmışım.
27 Temmuz'da binlerce Amerikalı ve tanıdığım meslektaşlarım, Biden yönetim yetkilileri ve Kore Cumhuriyeti hükümetinin üst düzey yetkilileri ile birlikte Washington DC'deki Kore Savaşı Anıtı Duvarı'nın açılışına katıldılar. Korelilerin cömertliği sayesinde 22 milyon dolarlık inşaat maliyetini finanse edebilmişlerdi. Anıtın duvarına Kore Savaşı sırasında ölen 36.573 Amerikalının isimleri yazılmıştır. Daha da önemlisi, 7.200'den fazla KATUSA Askerinin isimleri de yer bu anitta yer alıyordu. Amerika Birleşik Devletleri ve Kore'de özgürlüğü savunmak için fedakarlık yapan kardeşlerin isimleri sonsuza dek Amerika Birleşik Devletleri'nin hafızasına kazınmıştır.
Anıtın üzerindeki yazıtlardan ikisi özellikle göze çarpmaktadır. Öncelikle 'özgürlük bedava verilmez' sözü aslında Amerika'da çok sık kullanılan bir tabirdir. Amerika Birleşik Devletleri ve Güney Kore de dahil olmak üzere birçok ülkenin sahip olduğu özgürlük, ittifakın mücadelesinin ve zaferinin meyvesidir. Kore Savaşı'nda 37.000'den fazla Amerikalı öldü ve 8.000'den fazlası hala kayıp. Yaklaşık 103.000 Amerikalı yaralandı.
Elbette bu savaşta milyonlarca Koreli asker ve sivil öldürüldü veya yaralandı ve Koreliler akıl almaz kayıplara uğradılar. Bu savaşta açılan yaralar tamamen iyileşmeyecek. Ama özgürlük bariz sonuçtu. Kuzey Kore'nin karanlığa gömülmüş uydu görüntüleri ve Güney Kore'nin aydınlık ve canlı gece manzarası, sonuçla açıkça çelişiyor.
Dikkate değer bir diğer ifade ise 'Kore ülke olarak, farkında olmadıkları bir yabancı ülkeyi koruma çağrısına icabet eden oğullarını ve kızlarını onurlandırdı ve onurlandırıyor. Aslında savaştan önce diğer ülkeler hakkında çok az şey biliyorduk. Ancak Amerikalıların Güney Korelilerle birlikte düşman güçlerine karşı savaşırken döktüğü asil kan, onların karşılıklı dayanışmasını güçlendirdi. ABD-Kraliyet ittifakı, Korelilerin Washington'a güzel ve hareketli bir anma duvarı adamakta gösterdiği cömertlikle de güçlendi.
Bu nedenle kongredeki Senatör Tammy Duckworth ittifakı kutlayan ve desteğini takdir eden bir Senato kararı teklif etti ve bu teklif oybirliğiyle kabul edebildi. Kararda, Amerika Birleşik Devletleri'nin soylu fedakarlığını ve ortak değerlerini yansıtan "Hükümetin ve Kore Cumhuriyeti halkının Anma Duvarı İnşa Fonu'nu desteklediği için cömertliğini derinden takdir ediyoruz" cümlesi her şeyi belirtmektedir. Müttefiklerin bu anıtı yaptıkları ve bu fedakarlıkları, insanların kaybının getirdiği üzüntüyü ve her bir fedakarlığın verdiği gururu yansıtıyor.
Bu anma duvarı sayesinde, başta Kore Savaşı'nda arkadaşlarını ve ailesini kaybedenler olmak üzere tüm Amerikalılar, sevdiklerinin isimlerini bulabilecekleri bir sığınağa sahip oluyor. ABD’ye böylesine güzel ve değerli bir hediye verdikleri için Korelilere bir kez daha teşekkür etmek istiyorum.
24 Ekim 2022, Lüksemburg
Teilen
Druckversion 